PERXUDRES*

Muzîsyen Nizamettin Ariç di kitabeka Besime Şen da bêyî ku bi nav bike dibêje ‘’Gava partîyek stranbêjan derxe pêş bi sed hezaran kesan partî bi xwe mezin dibe, lê stranbêj biçûk dibin.’’   Ariç dibêje bi vî awayî partî xwe li stranbêjan radikişîne û dibêje ‘’Tu kî yî ku, tu nikarî bo deh kesan konserekê bidî, min tu derxistî pêş bi sed hezaran kes.’’  Delîl Dilaner jî sal 2015, dîsa di eynî kitabê da bi gazinc dibêje ‘’Ez naxwazim derkevim pêş du sed hezar kesî, dixwazim li saloneka xweş bo sê sed kesî konserê bidim, bira rê li ber min negirin, ez destekê jî naxwazim.’’  Sal 2022, Delîl Dîlanar li Diyarbekir, Mêrdîn, Riha û Stenbolê li salonên otel, magaza û kongreyan bi serê xwe konseran dide.  Omer Faruk Baran Jibo malumatên zêdetir:  Devlet, Piyasa, Parti: Nizamettin Ariç ve Kürt Müziği, Besime Şen, Avesta Yayınları - 2016

Bi hezaran telebeyên Moskow û Petersburgê havîna 1874an piştî ji mektebê derketin, cilên xwendîyan ji xwe danîn, yên gundîyan li xwe kirin û bo heyateka nû ya bi sosyalîzma naturel berê xwe dan çol û stepên Rûsan.   Piranîya wan telebeyan li bajaran di hebûnê de mezin bûbûn û berê gund nedîbûn, lê dadiyên ew xwedî kiribûn, cenanên bo xizmetên dê û bavên wan şixulîbûn ji wan re çîrok û meseleyên gundan gotibûn.  Ew telebeyên zêde zengîn li hember dadi, cenan û gundîyên feqîr yên di kitaban de xwe bêmehne sûcdar hîs dikirin. Wan mal û milkên dê û bavên xwe red kiribûn û werga berê xwe dabûn çol û stepan.  Şair Nekrosov digo ''Rûsya li kûrahîya çolan e, li bin hikûmranîya bêdengîya bêdawî..'', Saltıkov-Şçedrin bo gundîyan digo ''qehremanên dema me.'', bi ya Turganyev ji gundîyan zanetir û kanetir kes tunebû. Û li gor Dostoyevski jî ehlaqê gundîyên Rûs ji yê arîstokratê Ewrupî pir çêtir bû. Rêberê rîya nû gundî bûn. Heyranekî din î gundîyan jî Tolstoy bû. To...