PERXUDRES*

Kovara Hawarê ya li Sûrîyê sala 1932yan derketiye û doma wê heta 1943yan çûye, him li binxetê him li serxetê tesîr çêkiriye û êdî ser wê mît û rîwayatên têra xwe ecêb hene. Tê zanîn ku belavkarê Kovara Hawarê Ehmed Kurdî ye û wî ew kovar ji hêla Sûrîyê bi qaçaxî derbazî hêla Tirkîyê kiriye. Li gor gotina Ehmed Kurdî, kovar bi destê Musa Anter jî ji herêma Mêrdînê derbazî Stenbolê bûye. Yusuf Serhad Bucak, kurê Kürt Hakim Faik Bucak, di kitaba ser heyata bavê xwe da navê qaçaxçîyekî din jî dide, ji Paluyê Mustafa Tekiner. Bi gotina Yusuf Serhad Bucak be, Mustafa Tekiner, Kovara Hawarê bi xwe re ji Sûrîyê dianîne herêma Riha û Faik Bucak yê li Stenbolê hiqûq dixwendiye jî kovar bi xwe re dibirine wî bajarî. Tarık Ziya Ekinci, ku wî jî li Stenbolê tip dixwendiye, di roportajeka ser wan salan da dibêje ‘’Hawar bi dizî dihat Stenbolê’’ û bi peyvên serbilind dibêje ‘’Jiber ku di xwendinê de Kurdîya min ji ya hevalên min çêtir bû, min hinek nivîs werdigerandin Tirkî jî.’’ Omer Faruk Baran Bîb...

Bo sedsala 19an şoreşa mezin xeta trênê ye. Wan çaxan mesafeyeka ku bi erebeya posteyê 24 saet bûye bi xeta trênê daketiye 6 saetan û vê yekê li ba şair û nivîskaran jî heyecaneka mezin çêkiriye   Şairê Alman Heinrich Heine sala 1843an li Parisê gotiye ‘’Sankî dar û dehl û çem û çîyayên hemî welatan ber bi Parîsê ve dikişin, tên’’  Dîsa wan salan Victor Hugo jî gotiye ku ‘’Bi xeta trênê wê kultûr hevdu nas bikin û wê Fransizî jî bibe zimanê temamê dinê.’’  Ji sedsala 20an vir va Îngilîzî zora Fransizî dibe û bi saya înternetê vê sedsala 21ê digihîne her quncikî.  Lê hîn pir berî înternetê jî zimanê Îngilizên katib û kolonyalîst li dinê zû bela dibû.  Zimanzan dibêjin Îngiliz dema 1788an çûn Australîa li wir û li derdora wî welatî 260 zimanên ji hev cihê hebûne.  Ji wê çaxê vir ve 100 ziman wenda bûne çûne, 100 ziman niha li ber sikratê ne û zarokên yêrlîyên Australîyan van salan li mekteban bi qasî 20 zimanan dersan distînin.  Omer Faruk Baran Bîblîyog...