Mektûba Mamoste Hudaî û Zazayên Mêrsînê

Sera 1987 de, sebebê ekonomîye ra ma Çewlîg ra bar kerd ameyîme Mêrsîn. Ey seran de 9 wayanê mi ra peyênê, Songul, hemşîra bî û dewa Arslankoyê Mêrsînî de gurîyaynê. Mabeynê Arslankoy û Mêrsîn nêzdîyê 60 kîlometre bî. Her aşme ez şîyene lewê waya xo Songul e.

Dewa Arslankoy dewê de namdar a, Koyê Torosan de en berz raqim de ya. 1960 -1980 çepkirî hezdar bîyê dewe de, 1990 pey Tirkperestî dest dano ser dewe.

2017 de wexto ke mi dest bi teqîbê dersanê Kurdî kerd ez û Cuma Karaağaç, serokê Zaza-Dera Mêrsînî ma yewbinî şinasna. A semed ra ez rew rew şîyêne ameynê Zaza-Derê.

Rojê ez û Cuma Beg nuştenê ro Zaza-Der de yew peyayo 40-45 sere kewt zere. Derg bî, yew hawayo lumpen ser de bî. Selam da nuşt ro, vile de kolyeya Asena ca de bala mi ant bî. Zaza-Der de esnaf ra, burokrasî ra zaf kesî mi dîbî, zafeyî zî wîna meraqê mi antêne. 

Mi bi ters pers kerd, mi vat: ‘’Cuma Beg no kam o?’’ Va ‘’Arslankoy ra endamê Zaza-Derî yo.’’ Şaş menda û şaşmendîşê mi ayan bî. Zaf meraqê mi ant tabî.

Serê mi de tesîrê şokî naskerdena ey kesî mi dest bi persan kerd. Mi mêrikî ra pers kerd ‘’Karê yew Arslankoyic û Zaza-Der?’’ Fam kerdana ney halî mi rê zehmet ameynê. Mêrik va ‘’Ma Zazayîme’’ û behsa ronayena dewa Arslankoy û Zazabîyayîşê xo kerd.

Va kî ‘’Arslankoy en kan dewa koyanê Torosan de û Zaza yê. 600 sere ver Kurdê Bitlîs Motkan ra amêyê na dewe ney ro. Verî bar kerdê amê Sêwreg. Pey ra dewleta Osmanli nînan surgun kerdê Ceyhan, ney zî ey germ ra ver remayê amê Arslankoy. ‘’

Bi vatena ey vecîyayîşê înan Motkan ra en kêm 700 sere esto. Ronayena Arslankoy zî bi destê înan 600 sere ver bîyo. 

Torosan de Elewî-Kurdan ser tayê mubhem idîayan mi wend bî, no merik delîlo cuye verê mi de tîk bibî.

Tewr Zazakî zano, nêzano mi meraq kerd, ci ra pers kerd. O bi xo zazakî nêzaneynê la va ‘’Pîrika mi Zazakî qal kena, kalikê mi şîyo rehmet, ey zî weş Zazakî qal kerdenê.’’

No embazo Arslankoyic bi xo zî him înternet ser him zî kurs de cad keno kî Zazakî bimuso.

Ney ra dime çend defî ez û erebeyê mi Bro, ma şime Arslankoy. Tabî , endî zê çend serî ver nêbî hîsîyatê mi. Wextê waya mi de cayê de faşîst aseynê çimê mi de la Zazabîyayîşê înan kî ez musaya nîyadayena mi bedelîya. Çi heyf ke hetano nika mi a dewe ra Zazakî qesîkerdox kesî nas nêkerd.

Ez û Bro, Toros, Amanos, Zagros nêvanîme daîmî rayan de yê. Roje bibo Motkan ra heta Mêrsîn ma zî bol rêçe, rayan û helbet Kurdî vînenî.

Ezîm û sebir Ellah.

Mamoste Hudaî