PERXUDRES*

Agustos 31 - III   sewt ji saetê qut bû  qeder hat ser qiyamet rabû  sewt ji saetê qut bû  sêveka sor, du sêv du şev  li ber-balkonê çend çîçek  bi serê zimên derzek  herî werî ne şop ne îzek  sewt ji saetê qut bû  saet sekinî sewt qut bû Omer Faruk Baran

Ez domanê mensûbê aîleya Elewî-Kurdê Çewlîgî ya. Malesef zêdeyî ez bi Tirkî bîya pîl. Amnanî 4 aşme Karêr dewa Darebî, mezra Axakû de bi Kurdî bî, payîz, zimistan û bihar zî merkezê Çewlîg de seba wendene bi Tirkî bî. Keyê ma de zêde Tirkî ameynê qesî kerdene. Maye û pîyê mi ra zêde, 9 wayanê mi dormeleyê mi de bî. Zafanê wayê mi şîbî mektebê Tirkan, seba ney zî tesîrê Tirkî keyê de giran bî. Zazakî û Kurmancî zî her daîm telewe de bî. Karêr de cemxane de reyberê ma Sêwas ra ameynê û Kurmanc bî. Pîr, reyberê ma yê Sêwasic gulbangê xo zafeyî Kurmancî cinitêne. Zaten, gulbangê Kurdî Meraş ra bige hetano Efrîn, Efrîn ra bige hetano Erdexan, Erdexan ra bige hetano Sêwas, heme yew ê. Wexto ke maye û pîyê mi kilaman vatenê yan zî lornayêne zafeyî Kurmancî vatenê û lornayêne. Veyvê ma de Zazakî ra zêde Kurmancî kilamî ameynê vatêne. Tirkî zî kewtêne mîyan tabî. Karêr, 21 dewî Kurd Elewî, eşîra Xormekan ra murekeb o. Ney dewan ra 16 bi Zazakî, 5 dewe bi Kurmancî qal kenî. Seranê mabeynê 1988-1...

Silav ez, silav temenê min ê nû û silav kesê ku nas nakim. Min xwest dilê xwe ji yekî nasnakim re vekim. Ji ber ku carna kesên nasnekirî nêztir in. Ji bo ku tu anha van hevokan dixwînî spas dikim. Îro, 24ê Tebaxê, rojbûna min e û ez bûm 36 salî. Anha ev hejmar ji min re ewqas dûr û mezin tê ku nikarim bînim ziman. Çawa ku ez bebekek bim nû hatibim dinê lê diya min ez xistibim nava gomlekeke XXXL. Jixwe her tim temenê ku ketîmê ji min re mezin dihat, min qet xwe weke wê hejmara ketîmê hîs nekir, her biçûktir, her biçûktir. Mînak hê jî dixwazim di 4 saliya xwe de, li mala me ya gund a ji axa spî û keviran hatî çêkirin bim û bavê min tiraş taximiya xwe bînê û rih û simbêlên xwe kef bike, paşê jî wan bi usturayeke heşîn jê bike û ez jî hema temaşe bikim, dixwazim çiqas emrê min hebe li vê sahneyê temaşe bikim. Lê emrê min vaye 36 e û ew sahne tenê carekê min dît. Sih û şeş.. Gelo min çi fêm kir ji van salên li pişt min mayîn? Ez dibêjim qey heta 30 saliya xwe jî ez nejiyame. Ji ber ku ez q...

Havîna 2025an min çar pênc caran  Çar Pênc Salan Beriya Vê  ya Evdî Hesqera xwend.  Evdî Hesqera çi bi Zazakî çi bi Kurmancî, çi çîrok çi şiîr di her esereka xwe da rind raber dike ku ew muptelayê mîzahê ye û li cîhê ku mîzah hebe îzaha zêde ne îş û karê baqilan e.  Di  Çar Pênc Salan Beriya Vê  da, dûr ji îzaha zêde Evdî Hesqera bi wê mîzaha xwe dengbêjekî  kin-bêj  e mesela, meseleyên saz û stranên derg û dirêj, tîne bi şiîran bi zimanekî req, teq dibêje.  wexta Remê Simê  ji nav malên Kanîbelekê  derket û berê xwe da dêmanên Memanka, dî li pey tê jina kirîva wî go ‘lêy vegere!’ ‘na! têm bi te re  bes e êdî!’  kirîv bar kir çû ji jinê pirsîn ka  ‘dilê te ket çî Remê?’  go ‘baqê simêlê..’ Ne bi tenê simêl û şer û şûrên eşîran, bi muzîkên modern ra jî mîzahşor e Evdî Hesqera. A wî tinazek e, di ser straneka Ciwan Haco ra dibêje,  porsorê piercing zerê kesera li ser keserê , a wî hawarek e dibêje ka  cap...

Heta salên 2010î jî kafeyên Diyarbekir cîhên wisa bûn ku ekserî telebeyên unîversîteyê, xwendevan lê rûdiniştin.   Kafeyan li ser vê rewşê ji memûr, mamoste û mihendisan, ji doktoran bêhtir li gor xwendevanan menu û muzîkên xwe çêdikirin.   Bi serê salên 2020î ra ekonomîyê pişta xwendevanan şikand û xwendevan hêdî hêdî ji kafeyan vekişîyan.  Vekişîn  sivik dimîne hinekî, kafeyên bêmehne ultra-biha bi zimanê pereyan xwendevan qewitandin û ew cîh bûn cîhên kombûna kesên halên wan xweş tenê. Tevî vê vekişîna xwendevanan tiştekî din derkete pêş û xwe raber kir: Ji sala 2025an radigihînim, li kafeyan, li maseyan pir û pir, tim û tim komên bi sê çar jin hene.  Berê, behsa 10 salên berê dikim li kafeyan li her maseyekê him jin him mêr hebûn, lê êdî ne wisa ye.  Guh didim ser însanan, her yek tiştekî dibêje ser vê rewşê.  Hinek dibêjin ji ber veqetînên van salên dawî zêde bûne wanî bûye; jin û mêr ji hev veqetîyan û ji hev dûr ketin yanî, hinek dibêjin bi îqti...

Sera 1987 de, sebebê ekonomîye ra ma Çewlîg ra bar kerd ameyîme Mêrsîn. Ey seran de 9 wayanê mi ra peyênê, Songul, hemşîra bî û dewa Arslankoyê Mêrsînî de gurîyaynê. Mabeynê Arslankoy û Mêrsîn nêzdîyê 60 kîlometre bî. Her aşme ez şîyene lewê waya xo Songul e. Dewa Arslankoy dewê de namdar a, Koyê Torosan de en berz raqim de ya. 1960 -1980 çepkirî hezdar bîyê dewe de, 1990 pey Tirkperestî dest dano ser dewe. 2017 de wexto ke mi dest bi teqîbê dersanê Kurdî kerd ez û Cuma Karaağaç, serokê Zaza-Dera Mêrsînî ma yewbinî şinasna. A semed ra ez rew rew şîyêne ameynê Zaza-Derê. Rojê ez û Cuma Beg nuştenê ro Zaza-Der de yew peyayo 40-45 sere kewt zere. Derg bî, yew hawayo lumpen ser de bî. Selam da nuşt ro, vile de kolyeya Asena ca de bala mi ant bî. Zaza-Der de esnaf ra, burokrasî ra zaf kesî mi dîbî, zafeyî zî wîna meraqê mi antêne.   Mi bi ters pers kerd, mi vat: ‘’Cuma Beg no kam o?’’ Va ‘’Arslankoy ra endamê Zaza-Derî yo.’’ Şaş menda û şaşmendîşê mi ayan bî. Zaf meraqê mi ant tabî. Ser...

Rojeka havînê ye, Înî ye. Ji îş derdikevim û têm ber derîyê mala bavê xwe. Ez û bavê xwe ji Diyarbekir emê herin havîngeha me ya li Golê. Hin kêmanî hene, diya min a li Golê ji me xwestiye.   Nok, nîsk, çerez, qehwe, arvan, şekir, axirî full paket sebze, zêrzewad û zaxîre em bagajê tije dikin. Pir bi întîzam bi cîh dike bavê min û dibêje ‘‘Dila min, a giran bihêle ezê rakim.’’ Ez jî dibêjim ‘‘Baba, tu êdî ne xort î!’’ Wek her car bersîva min dide ‘‘Ê were em baz din, ka kî zora kê dibe?’’ Gava em eşyayan bi cîh dikin bêhna bavê min tê min. Xwêdan daye piçek, lê behna wî her daîm bi min xweş e. Em li erebeyê siwar dibin, ew erebeyê dajo. Zanim ji Eyşe Şanê ‘’Wey Dinyayê’’ pir hez dike, berê wê stranê vedikim jê ra.   Vedikim stranê, serê xwe çep dizivirînim, li ser dîreksîyonê destên wî yên mû-sipî dibînim. Bi mûyên sipî wê deqê fehm dikim ku ez çima ji roja Înîyê ewqas hez dikim: Bavê min her Înîyê ji Diyarbekirê dihat Golê û ez li benda wî disekinîyam. Bi muzîkên Eyşe Şanê em...

Ez du sê roj in ji ber ku nefesa min rehet dernakeve diçim meşê. Hîn ez li malê me, derneketime, bi xwe ra dibêm ‘’ka qulaxlixa min ka!’’   Naxwazim bîr bikim qulaxlixa xwe, naxwazim guhên min ji dengê Perxudres Podcastê mehrûm bimînin. Dema ez Perxudres Podcastê vedikim, nola ku bi sohbetê nefesa min hêdî hêdî derdikeve û nola ku ez li gund mîna entelektuelan digerim. Sankî şeveka biharê ye û bayekî honik tê; sankî me pala xwe daye balgîyan û hevalên şorxweş meseleyên ji hev xweştir dibêjin.  Her tişt li hev hatiye û kêfa min li şûnê ye, ez qet ferq nakim ku min 6000 gav avêtine tew.  Ez ji nişka va dibînim ku gihîştime hedefa xwe; lê min hîn tenê çend xelekên Perxudres Podcastê qedandine.  Welhasil, bi hevalîya Perxudres Podcastê meş pir xweş dibe.  Ez ketime Gmaila xwe ku vê mektûba kin bişînim. Mîn dî cîhê hesabê min tije bûye û ez nikanime mektûbê bi rê kim. Gmail dibê ‘’Ya tuyê hinek pere bidî min ya jî ez îznê nadim te ku tu vê mektûbê bişînî’’, min çi ki...